Architektura 23.02.2011

Henry van de Velde (ur. 1863 zm. 1957)- nie był wykształconym architektem, był malarzem. Ok. 1900 roku to normalne że czołowi architekci nie mają wykształcenia politechnicznego - architektonicznego.
Architektura staje się częścią sztuki. Staje się manifestem twórczej niezależności.

1895 - pierwociny nowej architektury. Van de Velde projektuje całościową kreację nawet takie szczegóły jak suknie jego żony, klamki, sosjerki. Jest to jednorodne dzieło sztuki. Wszystko musi być piękne i jednorodne, zaprojektowane przez artystę, ale musi być także funkcjonalne. Jest to swoista "sztuka dla sztuki" ale również funkcjonalna - paradoks. Projektował również plakaty, tkaniny etc. Ornament zastępuje przekaz.

1898 - fotel z poręczami i tapicerką zaprojektowaną przez samego artystę. Ornament z tapicerki jest złączony z samym krzesłem. Ornament staje się częścią integralną struktury. Kumuluje się scalenie formy i ornamentyki. U Horty jest to jeszcze jakby wymyślne, dodane.  Van de Velde nie lubił być porównywany do Horty, byli raczej konkurentami.


Bruksela XIX wiek - odnotowała wielki skok urbanistyczny, ekonomiczny i społeczny. Struktura mebli van de Velde jest bardzo konstrukcyjna ale dodane są wygięcia, krzywoliniowość. Linie znaczą pewne siły - nadaje się im bardzo atrakcyjny kształt.

1898 - biurko, we wnętrzu całość zaprojektowana przez van de Velde (wystawa w Monachium). Napięcie między użytkowością a dekoracyjnością. Lubują się również w formach organicznych np. biurko o 'nerkowej formie'. Zachowuje jednak strukturalną jedność. Mebel wynikający z ciała ludzkiego np. jest to naturalne rozłożenie rąk ( w przypadku biurka ). Stylistyka idzie zatem w parze z zastosowaniem ergonomicznym.

Sklep z cygarami - Architektura i mebel przenikają się. Łuk wypełniony jest meblem który jakby wnika w filar.
Salon fryzjerski w Berlinie - Ornament staje się już łagodniejszą plamą. Błyskawiczne przemiany od 1904 - 1916. Gwałtowna dążność do geometryzacji, uproszczenia, w ostateczności totalna rezygnacja z ornamentu. W salonie fryzjerskim van de Velde wprzęga w swoją ideę plastyczną, instalacje elektryczną i wodną. Wyeksponowując na zewnątrz krany, rury, nadając im krzywizny dostosowane do całościowego projektu.
W 1905 roku pokazuje zaprojektowane przez siebie wnętrze na wystawie w Dreźnie, jest ono już bardzo radykalnie symplifikowane. Dominują piony i poziomy.
Szafka na przybory artystyczne - mebel prawie całkowicie pozbawiony ornamentu. Dekoracyjną funkcję przejmuje rytm otworów, półek, szafek, drobny podział np. okna. Szukanie rytmu w meblach funkcjonalnych, w ich strukturze.

1904 - Siedziba szkoły sztuk pięknych w Weimarze (pierwociny Bauhausu). Należy jeszcze do fazy ok. 1900 roku - ale już rezygnuje z ornamentu. Poszukiwanie podziałów strukturalnych przejmuje kontrole nad dekoracyjnością. Zastępuje je np. wygięcie szyb - nowoczesne formy ze szkła i żelaza (również żelbetonu)


PARYŻ - przestaje być centrum sztuk artystycznych.

Hector Guimard - wejście do metra 1900 (mimo że metro nie zostało jeszcze wtedy ukończone. Wtedy również odbywała się Wielka Wystawa Paryska) W konstrukcji wszystko jest płynne, roślinne, organiczne! Żelazo zmienia się w drzewo. Od razu zauważalna jest obłość konstrukcji. Jest to kwintesencja organicznego myślenia.

MONACHIUM 

Obrist - Projekt pomnika - zapis pewnej energii, agresywne zdobywanie przestrzeni. - forma organiczno - strukturalno - spiralna. Chęć uzyskania siły witalnej drzemiącej w sztuce. 

Laboratorium Elwira - ornament zajmuje większość fasady, bez niego ściana byłaby prosta, tutaj ornament stał się samoistnym bytem. 

August Endell - projekt teatr - Bundes theater ( jest plemnikoidalny xD)
1899- krzesło - skłonność do gniecionego formowania (nowotwory, kapusta, kalafior)

Richard Riemerschmid - spójna logicznie struktura. Jest atrakcyjna plastycznie. Krzesło wyplatane z wikliny - łuk ostry - strukturalna katedra idealnie nadająca się do wnętrz statku. Przejście do skromności, nie ma tu miejsca na ekscesy formalne.