Muzealnictwo

Karol V Habsburg - zebrał 100 doborowych dzieł sztuki. Od niego zaczęła się moda na Tycjana - zdominował kolekcjonerstwo 2giej połowy XVI i XVII wieku. Zajmował się przede wszystkim wojną z protestantami. Nie miał czasu na tworzenie kolekcji gdy musiał zajmować się tworzeniem imperium. Miał szereg siedzib po których rozproszone były dzieła, wiele z nich to podarki dyplomatyczne. Odziedziczył grupę dzieł po swojej siostrze Marii Węgierskiej, dzięki niej do zbiorów Habsburskich trafiły dzieła takich mistrzów jak np. van Eycka czy van der Weydena. Po jego abdykacji w 1556 przestał być mecenasem Tycjana, jego miejsce zajął Filip II.   (Karol V namalowany przez Tycjana w 1533)

Filip II był gruntownie wykształcony, znał się na sztuce i literaturze. Miał talent dyplomatyczny. Jego władza zakończyła się w 1598 roku. 

W 1574 wybudował El Escorial - największy kompleks architektoniczny tamtych czasów. Pod Madrytem. 

Filip II zamówił u Tycjana cykl "Poezja" oparty na Metamorfozach Owidiusza. Uchodziło ono za arcydzieło, często kopiowane nawet przez takich mistrzów jak Rubens. 

Władca interesował się malarstwem północnym - Campin, Patinir, Bosch. W Hiszpanii dochodzi do fuzji dwóch szkół : włoskiej i staroniderlandzkiej. 

Oprócz Eskorialu jego rezydencją jest także zamek Alcazar. Od Habsburgów modne staje się zbieranie malarstwa. Filip II umierając miał aż 1300 dzieł. (pobił go jednak Rudolf II posiadający zawrotną ilość 3000 dzieł)

Po jego śmierci tron obejmuje Filip III który przejął schedę po swoim poprzedniku. Był on jednak negatywnie odbierany przez kolekcjonerów, okazało się że Filip III to ultrakatol i wyeliminował z kolekcji dzieła o podtekstach seksualnych w tym "Ledę z łabędziem" i "Gaminedesa" - Correggia. (sprzedał je Rudolfowi II)

Cassatt

Mary Cassatt - uczennica Degas. Urodziła się w 1844 roku w Pensylwanii. Zmarła w 1926 roku we Francji. Wychodząca od impresjonizmu. Jej ulubionym tematem była tradycja kobieca (szczotkowanie włosów etc. ) Wpływ na jej twórczość miał Degas, Monet i japońskie drzeworyty. Malowała rodzinę, dzieci swojej siostry, dom etc. Jest to obraz kobiety, jej miejsca w społeczeństwie amerykańskim. Delikatne portrety kobiece. Interesowało ją również macierzyństwo. Początkowo wystawiała swoje prace na Salonie Paryskim jednak po odrzuceniu jej prac w 1877 dołączyła się do impresjonistów. Mary Cassatt jest jedną z ulubionych tematów feministek amerykańskich.

Signac

Paul Signac urodził się w 1863 w Paryżu, a zmarł też tam w 1935. Był uczniem Seurata. Neoimpresjonista, przyczynił się do powstania pointylizmu. Swoją karierę rozpoczął jako architekt co jednak porzucił w wieku 18 lat. Dla niego liczyła się przedewszystkim wolność artystyczna. Stosował tematy utrwalone ; biblijne, chrześcijańskie. Miał danteistyczną wizję świata, operującą uogólniającymi pojęciami. Związany z anarchizmem francuskim.

"Portret Feneona" krytyka literackiego

Seurat

Georges Seurat urodził się w 1859 roku w Paryżu i zmarł tamże w 1891 roku. Zmarł na różyczkę czy tam szkarlatynę. Należał już do innego pokolenia.

W jego dziełach istnieje porządek, niemalże klasyczna konstrukcja, korzysta jednak z pointylizmu. Znamienne w jego malarstwie jest to, że tworzy wąską ramkę z "kropeczek". Jego obrazy się kończą, są określone. Jest to dosłownie okno na świat.

 Wyznacza pewien rytm w obrazie, dokładnie go konstruuje. To co było u impresjonistów niedopowiedziane, rozpłynięte u niego wraca na swoje miejsce. Częstym powtarzającym się motywem u niego są modelki przed lustrem.

Gauguin

Paul Gauguin późno zajął się malarstwem. Początkowo był urzędnikiem bankowym. Dopiero po zaprzyjaźnieniu się z artystami zajął się malarstwem. Wyjechał z nimi do Anglii (modne wtedy kolonie artystyczne).
Urodził się w 1848 roku w Paryżu, a zmarł w 1903 roku na wyspach polinezyjskich.
Miał silny i zdecydowany charakter, pełnił rolę przywódcy wśród młodszych kolegów.

Na początku malował pejzaże, modelki, pejzaże leśne.
Po wyjeździe do Brytanii jego styl okrzepł i ukazał swoje charakterystyczne cechy ;

• Wysoki horyzont (praktycznie brak nieba)
• płaska plama barwna
• silny kontur
• odrealnienie. Wyjście z impresjonistycznego impasu
• dążył do obiektywizacji

Wyjeżdża na Haiti i dalsze wyspy Polinezyjskie

Był dobrym portrecistą, potrafił uchwycić rysy postaci (na nim wzorował się van Gogh)

"Żółty Chrystus" - w bretońskiej scenerii. Umieścił go później w swoim autoportrecie.

 Często wykorzystywał wątki chrystologiczne w swoich pracach. Gauguin wielokrotnie przedstawiał się jako świętego, jako Boga. Porównywał swoje losy do losów świętych, ludzi kościoła. Stworzył swoistą hagiografię. 

Malarstwo Gauguina przez ówczesnych postrzegane było jako malarstwo symboliczne - jedna z dróg do wyjścia z impresjonizmu. 

Gauguin miał duży wpływ na malarstwo Polskie

• Władysław Ślewiński - spotykał się z Gauguinem, malowali swoje portrety. Bardzo zżyty z kolonią rosyjską z Point Avain. 
• Wyspiański - monumentalizacja postaci. Dyspozycja przestrzeni. Duże intensywne plamy barwne. Tonacja, koloryt. Podniesiony horyzont. Nawet malował w jego studiu i miał jego modelkę (od której najprawdopodobniej zaraził się syfilisem). 
• Witkiewicz - był w Londynie na naukach u Ślewińskiego

Łączenie tych orientalnych elementów z symbolami religii europejskiej. Skrzyżował dwie tradycje. Pod wpływem sztuki prymitywnej haitańskiej rzeźbił. Później inspirował się nim Picasso. 

Degas

Edgar Degas zaliczany do impresjonistów, jednak wykracza poza ich wrażeniowość. U Degasa możemy zauważyć już linię, kontur, obraz jest inaczej skonstruowany. Widać w tym jego pierwotne zainteresowaniem Ingresem (którego był wielkim wielbicielem).
Urodził się w 1834 w Paryżu, a zmarł w 1917 w Paryżu. Studiował tamże w Ecole des Beaux-artes. Początkowo malował sceny historyczne

Jego przestrzeń jest przemyślana, wymyślona konstrukcja migawkowości - kadr ucina postaci. Zauważalny jest także podniesiony punkt widzenia. Mistrz malowania scen 'podpatrzonych', tak jakby przypadkowych, naturalnych. 

Malował seriami np. Myjące się - przestrzeń konstruowana jest bardziej niż ciała modelek. Ciało jest tylko elementem przestrzeni powodujące linie napięcia, są jednak nie do końca organiczne. 

Malował także sceny z życia Paryża - bulwary, kawiarnie, pranie bielizny, robotników. Uwielbiał malować konie, sceny na wyścigach. Konstrukcja nieopiera się o perspektywę linearną. Widoczne są także u niego duże, puste przestrzenie których nie zyskuje dzięki jak na początku twierdzono migawce fotograficznej (którą wynaleziono dopiero w latach 80)

 Jednak najbardziej ukochał sobie tancerki. Była to pewnego rodzaju obsesja artysty. Tworzył również rzeźby woskowe, jedna z odlanych tancerek ma nawet tiulową sukienkę :)

Renoir

Auguste Renoir czyli tak zwany "malarz najgorszego gustu" ze względu na podejmowane przez niego tematy (podobające się, łatwe ; dzieci, kobiety, akty).

Urodził się w 1841, a zmarł w 1919 roku. Swoją artystyczną karierę rozpoczął od dekorowania zastawy stołowej. Stworzył ok. 6000 dzieł, nigdy nie jarał się tak pejzażem jak reszta impresjonistów. Przyjaźnił się z Monetem i Sisleyem.
Wzbudza duże zainteresowanie u feministek przez swoje liczne związki seksualne z wieloma kobietami. Jego obrazy nasiąknięte są seksualnością, posiadał umiejętność patrzenia inną niż Monet. Renoir w przeciwieństwie do innych impresjonistów używa czarnej farby, za pomocą której próbuje wydobyć inne, szuka kontrastów. Prowadzi swojego rodzaju 'rozgrywki kolorystyczne'. Za pomocą kolorów można zauważyć związek między Delacroix a Renoirem.

Pissarro

Camille Pissaro był postacią z którą środowisko impresjonistów bardzo się liczyło. Urodził się w 1830 roku, a zmarł w 1903 roku. Urodził się na wyspie należącej do archipelagu wysp dziewiczych. Mając 12 lat rozpoczął nauki w Paryżu. W 1852 wyjechał do Wenezueli. Jednak już w 1855 wraca do Paryża by podjąć naukę u Corota.

Początkowo zatem malował jak realiści a nawet barbizończycy. Później dopiero pojawia się więcej powietrza w jego dziełach. Do kompozycji wkrada się wrażeniowość, wyczucie światła.
Maluje głównie pejzaże - używa tektoniki (nie potrafi się jej wyzbyć), w pracach Pissarro czuje się konstrukcje, dzieło nie rozpływa się (ale miało to swoje plusy i podobało się np. Cezannowi)
Pissarro zbliżał się stylowo bardziej do neoimpresjonistów.

Rynek Sztuki

Rynek sztuki to arena na której działają określone podmioty, na której dzieją się określone procesy za pośrednictwem grupy przedmiotów.

                                Podmioty działające                        
                                     na rynku sztuki:

   katalogi                          Muzeum                    
   albumy                          Domy Aukcyjne
    broszury                          Galerie                          

   ARTYSTA                      ->           DZIEŁO SZTUKI       ->      ODBIORCA

opinie                            Konserwatorzy                                          może być zbiorowy
omówienie                    Krytycy                                                     może być pojedynyczy
ekspertyza                     Handlarze dziełami                                    instytucja państwowa
raporty                          Antykwariaty                                              prywatna korporacja

• Powody zakupu dzieła sztuki :
• estetyczne
• prestiżowe
• spekulacyjne (tak by odsprzedać z zyskiem)
• długotrwała inwestycja kapitałowa
• pomniejsze : eskapizm (ucieczka w fantastyczny świat sztuki)

Rynek sztuki wg opinii 

1. Golka (socjolog) - Rynek sztuki narodził się w momencie gdy artyści zaczęli produkować swoje prace na wolny rynek czyli dla anonimowego odbiorcy. Czyli w XVII wieku w Holandii 
2. Ciechanowiecki - gdy pojawili się pośrednicy w handlu sztuki czyli w epoce renesansu
3. Stopczyk - gdy zanika mecenat monarszy co wiąże również z XVII wieczną Holandią. 
4. Andrzej - Rynek sztuki istniał zawsze. Od kiedy tylko istnieje sztuka. Pośrednicy istnieli już od starożytności, tak samo jak przytaczany przez Golkę wolny rynek sztuki. 
5. Filip Kotler - Rynek towarowy to grupa producentów i grupa nabywców, między którymi dochodzi do transakcji za pośrednictwem pewnych przedmiotów

Co w takim razie odróżnia rynek dzieł sztuki od rynku towarowego? Na rynku towarowym popyt(Zapotrzebowanie) jest równy podaży(oferta rynkowa). W sztuce nie istnieje taka równowaga między popytem a podażą. Sztuka dawna miała większy popyt niż podaż, natomiast w sztuce współczesnej podaż jest o wiele większa niż popyt. 

Różne obiegi dzieła sztuki 

1. Mecenat - długotrwała umowa(nie zawsze sformalizowana) łącząca artystę z odbiorcą(artyści nadworni) Plusem było to że artysta miał zapewnionego odbiorcę i gażę, a do tego prestiż społeczny. Minusem za to to, że odbiorca miał wyłączność na artystę i jeśli chciał pracować dla innego odbiorcy to musiał starać się o pozwolenia. 
2. Jednorazowy kontrakt - znamy je od średniowiecza, określane były obowiązki odbiorcy i artysty : tematyka, forma, wielkość, technika, koszty i zapłata. Plusem dla artysty była klarowana sytucja, minusem jednak było to, że później mógł nie znaleźć kolejnych zamówień. 
3. Wolny rynek - Wykonywanie dzieła dla anonimowego odbiorcy. Pewne ryzyko ponosi się gdy nie ma określonego odbiorcy. Artysta musi zainwestować własne pieniądze nie mając pewności sprzedaży. Musi zatem trafić w gusta przeciętnego odbiorcy i wykonać dzieło z tańszych materiałów. Oczywiście plusy wolnego rynku są ogromne dla artysty który ma już ugruntowaną pozycję np. Damien Hirst

Gdzie nabywane są dzieła?

• w przeszłości często w pracowni artysty (bez udziału pośredników)
• w połowie XV wieku - 1 aukcje w Niderlandach "aukcje holenderskie" - sprzedaże publiczne, miały specyficzny przebieg. Ogłaszano cenę maksymalną i obniżano ją aż do sprzedaży dzieła. 
• w 1 połowie XVII wieku - w Holandii aukcje zyskują nową formę taką jak teraz: od ceny minimalnej wzwyż. 
• 1618 rok - 1 katalog aukcyjny w Holandii, miał formę spisu przedmiotów. Była to oferta upubliczniona!

Najstarszym Domem Aukcyjnym jest Dorotheum we Wiedniu (1706) działa do dzisiaj. 2 największe domy aukcyjne powstały w XVIII wieku w Londynie i są to : Christie's i Sothebys, które w XX wieku stały się międzynarodowymi rynkami i do dziś mają wiele filii. 

Jak wygląda sprzedaż?

• Gdy zostaje wyprodukowany katalog (bardzo droga produkcja, papier kredowy, wiele obrazków, opinie ekspertów), wpisywane są tam wszystkie dane : waluta, regulamin, system, wymiary etc. W tym samym katalogu napisane jest kiedy i gdzie odbywa się pokaz przed aukcyjny, rodzaj wystawy na którą przychodzą potencjalni konsumenci z doradcą i patrzą "czy nie kupują kota w worku".
• W katalogu pojawia się cena wywoławcza 1) pełna kwota np. 40 000$ 2) cena szacunkowa od 40 000$ do 60 000$
• Istnieją także niepisane reguły np każde dzieło ma swoją cenę rezerwową czyli taką poniżej której dzieło nie może zostać sprzedane, zazwyczaj cena wywoławcza stanowi 50% ceny rezerwowej po to, by wzbudzić zainteresowanie konsumenta. W aukcji biorą też udział przedstawiciele domu aukcyjnego którzy starają się wywindować cenę dzieła. 
• Hummer Price - cena sprzedaży, cena wylicytowana przez potencjalnego kupca.

Jak zarabia dom aukcyjny? - artysta po sprzedaniu jego działa sztuki płaci domowi aukcyjnemu pewien określony % zazwyczaj jest to ok 5 - 10 % wylicytowanej kwoty. Im większa kwota tym mniejszy procent. Nabywca również płaci podobny procent. 

Utrzymanie domu aukcyjnego jest dość kosztowne 

-> produkcja katalogów

->muszą mieć ekspertów sprawdzających oryginalność dzieł

->utrzymywanie siedziby, zapewnienie bezpieczeństwa

Muzeum - można tam zobaczyć dzieła, ale nie kupić. Rola muzeum jest niezwykle ważna w koniunkturze artystycznej. Zazwyczaj dzieła prezentowane w muzeum są wartościowe pod względem artystycznym i rynkowym. Biorą udział w promocji artystów(w ten sposób rośnie jego pozycja rynkowa). Często artyści zabiegają o bycie wywieszonym w muzeum oddając swojego dzieła jako dary. 

Galeria 

1. Niekomercyjna - to taka w której dzieł nie można kupić. Takie galerie tylko organizują wystawy. Egzystują dzięki dotacjom i sprzedaży katalogów. 
2. Komercyjna - to taka w której można kupić dzieło, jest to rodzaj handlu obrazami. Ale nie muszą być niskiej jakości np. Marlborough Art Gallery skąd wybili się np Henry Moore czy Bacon. Takie galerie nastawione są na zysk, ale także promują artystów i urządzają niezwykłe wystawy. 

Eksperci - większość z nich to pracownicy muzeów lub uniwersytetów. Mają podwójne role pracując w muzeum - non profit i na rynku - zysk. Jednak kodeks etyki Icom  mówi że pracownicy muzeów nie powinni wydawać ekspertyz pisemnych. Ekspert wydaje opinie, wycenia, sprawdza jakość, a także ocenę historyczną i artystyczną. 

Marszandzi - opiekunowie artystów, starający się ich wypromować. np. Paul Durand Ruel - słynny opiekun impresjonistów

Jakie czynniki wpływają na cenę dzieła sztuki : 

-tworzywo : kamienie szlachetne, drewno, złoto etc. 

-temat (szczególnie w XVII wiecznej Holandii) - martwa natura była tańsza niż malarstwo historyczne

-wymiary - zależne od wielkości płótna (też XVII Holandia)

-od liczby osób na obrazie (XVII Holandia) np. Rembrandtowi za portret rodzinny płacono 'od głowy'

-współcześnie liczy się ranga artysty oraz popyt na dzieło. 

Jak cena jest ustalana? Przez ekspertów, muzealników, przedstawicieli domów aukcyjnych. Tak aby dzieło można sprzedać. Oczywiście dom aukcyjny tak żeby zarobić, ekspert jak najwyżej bo pobiera procent od sprzedaży np. Berenson

Nazwisko artysty działa jak magnez, poziom dzieła jest wtedy nieistotny. Czasami istotne jest pochodzenie i historia dzieła, to do kogo należało wcześniej. 

Jak sprawdzić eksperta? Są wydawnictwa które mają ceny dzieł sprzedawanych na aukcjach etc. Zatem można dowiedzieć się za ile były nabyte przed wystawieniem na aukcje. Ceny te publikowane są w gazetach branżowych : 

• The Art Newspaper (NYC i Londyn) od 1945
• Burlington Magazine - od XIX wieku
• Antique Magazine - od 1945
• Weltkunst
• w polsce : Art&Business 
• a także roczniki - The Auction Records, The International Sales Index, Le Guid Mayer

Dzięki rynkowi sztuki następuje obiektywizacja dzieł. Istnieje rywalizacją między twórcami, co jest kwestią pozytywną. Szereg dzieł zostaje upublicznionych mimo prywatnych kolekcji. 

Przed artystą stoją 2 drogi "jeśli nie pójdzie na komercję, to czeka go staropanieństwo" ale "Artyście grozi prostytucja jeśli pójdzie na komercję". Andrzej woli prostytucję. 

Claude Monet

Claude Monet to impresjonizm w czystej formie. 
Urodził się w 1840 roku w Paryżu, zmarł w 1926 w Giverny. Gdy miał 5 lat jego rodzina przeprowadziła się do Havru, gdzie Monet poznał Eugene'a Boudin'a (sam malował widoki morskie) który namówił go do podjęcia tematu pejzażu. Wkrótce po tym spotkaniu Claude wyjechał do Paryża by pobierać nauki w Académie Suisse gdzie poznał Pissarra. W 1862 roku studiował w atelier Gleyre'a gdzie poznał Renoira i Sisleya. Po zamknięciu atelier, Monet wyjechał do Honfleur. 


W 1866 powstało jego wczesne arcydzieło "Kobiety w ogrodzie". Wczesne dzieła artysty są bardziej w stylu wiktoriańskim (na co mogło mieć wpływ malarstwo prerafaelitów -> dekoracyjność, szczególarstwo). Inscenizuje historie życiowe, współczesne. Atmosfera jest zagęszczona, towarzyska.

Poprzez wyjazdy na liczne plenery zyskiwał nowe umiejętności. Wyjazdy do Normandii, nad morze wniosły do jego malarstwa więcej powietrza. (warto przypomnieć że malarstwem morskim zajmował się jego pierwszy nauczyciel Boudin )

Claude Monet 1870 

Eugene Boudin 1874

W 1870 roku poślubił swoją modelkę Camille Doncieux i jako świeżo upieczone małżeństwo postanawiają wybrać się do Londynu. To właśnie wtedy mistrz spotyka się z dziełami Turnera, który miały tak duży wpływ na jego malarstwo i powstanie impresjonizmu.  

                 ‘To co kocham w Londynie ponad wszystko, to jego mgła … Mgła nadaje miastu dodatkową imponująco szeroką i unikalną przestrzeń. Monumentalne ciężkie budowle jawią się osłonięte płaszczem mgły majestatycznie tajemniczo’

Swoje związki z Turnerem potwierdza w 1899 malując most Charing Cross gdzie mgła stała się medium barwy i formy. czy w 1904 roku tworząc serię malowideł - Londyński Parlament.

Bardzo ważne w malarstwie Moneta było tworzenie serii : 

- Katedra w Rouen - odrealniająca się fasada. Pod wpływem światła staje się niematerialna, leciutka, delikatna. 

- Snopy siana (-> Wyczółkowski)

- Parlamen Londyński

- Nenufary (Nenufary pochodziły z jego ogrodu, malował je aż do końca swojego życia. Znajduje się już o krok od abstrakcji. )

Impresjonizm

impressio 'odbicie', 'wrażenie'


Jest to nurt występujący w sztuce europejskiej, a później również amerykańskiej w XIX wieku. Była to grupa nieformalna, zainicjowana przez paryskich artystów,którzy wystawiali się w sumie 8 razy (w różnym składzie). Na ich twórczość duży wpływ miało malarstwo Turnera. Luźne stowarzyszenie ludzi którzy razem wystawiali i mieli podobne poglądy na tematy sztuczne. Wszyscy impresjoniści byli z jednego pokolenia ok. 1840 roku. 


W polsce powstało "KP" - Komitet Paryski w Warszawie. Byli to głównie uczniowie Pankiewicza. Także grupa nieformalna, mówi się o malarstwie KPowskim (Cybis, Potworowski).


Impresjonizm był wielką rewolucją. Był okresem po rewolucji 1871 (komuna paryska) i początkiem III republiki. W tym samym czasie wystąpiło wielkie zainteresowanie się sztuką. W latach 70 i 80 nowe galerie powstawały niczym grzyby po deszczu. Państwo miało nowe projekty jak społeczeństwo może uczestniczyć w życiu kulturalnym. Przypomnijmy : 
w 1855 Courbet sprzeciwił się Salonowi tworząc swój osobny namiot -> Realizm


w 1863 odbyła się wielka wystawa w Paryżu podczas której Napoleon III utworzył 'Galerię Odrzuconych' (znajdowały się w niej dzieła które zostały odrzucone przez jury Salonu)


w latach 80 powstał tzw. Salon Niezależnych, początkowo bez jury co jednak obniżyło poziom i skomercjalizowało sztukę. Był to efekt uboczny. Degradacja. 


w 1874 Manet wystawia w studiu fotograficznym Nadara swoje słynne dzieło "Impresja - wschód słońca"

Nieformalna grupa impresjonistów rozpada się po Aferze Dreifussa.


Po komunie parystkiej impresjoniści malowali Paryż - loże, nowe bulwary, dzielnice etc. Powstawały wtedy domy towarowe. W każdą niedzielę wszyscy mieszkańcy wyjeżdżali pod Paryż (lasek Buloński nie był jeszcze wtedy częścią miasta). Uwielbiali pływać na wyspy na Sekwanie. Mimo że można odnieść takie wrażenie, w malarstwie tym nie ma przypadkowych kompozycji. Ulubionym tematem impresjonistów stała się woda, drgająca, świetlista. Wyzbyli się kontrastów w plamie barwnej, złagodzili gamę. Starali się swoje sceny odrealnić. Ich techniką były drobne uderzenia pędzla (ale jeszcze nie pointylizm). Interesowali się rzeczywistością, codziennością taką jak np. praca. 


Impresjonizm nie miał na celu zgłębiania metafizycznych problemów. Interesuje ich czystość formy, ulotność, wrażeniowość. Udowadnia subiektywność i relatywność percepcji. Dla impresjonistów forma i kolor to autonomiczne składniki obrazu. Impresjonizm to : 
-> światło
-> nowe tematy (rozpoczął je Manet)
-> wrażeniowość
-> wizja autor obrazu która mogła doprowadzić do pewnej dekonstrukcji, płynności wizji
-> czystość barwy
-> wrażenie wzrokowe -> siatkówkowe
-> połączenie sztuki ze zmysłem wzroku. Związek ciała ze sztuką.
-> prawie całkowita eliminacja koloru czarnego
-> bardzo dużo nieba, nie czuje się wyliczenia proporcji (która jednak jest ale jest bardziej naturalna)


W pewnym momencie trzeba było zakończyć impresjonizm w celu zrozumienia go. Bano się, że nikt już po prostu nie będzie potrafił dotrzeć do sensu impresjonizmu. Dopiero po przeżyciu go, można było przekroczyć kolejną granicę zrozumienia sztuki.